در گزارش ابتدایی مرور فعالیت حوزه هنری در زمینه فیلمسازی در ژانر دفاع مقدس به آثاری که در دهه شصت تهیه و تولید شده بودند اشاره شد. آثاری که در میان آن‌ها نام‌های شاخص و فیلم‌های ماندگاری نیز به چشم می‌خورد. حوزه هنری پس از سال ۱۳۶۹ پا در دهه هفتاد گذاشت و همان روند حمایت از آثار موسوم به سینمای دفاع مقدس را ادامه داد و دوباره در میان اسامی که به تشریح آن‌ها خواهیم پرداخت نام‌های آشنا و چهره‌های جوان به چشم می‌خورند که جریان فیلمسازی و دغدغه‌های خود را در ژانر ارزشی دفاع مقدس آغاز کردند. اولین سال دهه هفتاد با نامی آغاز شد که حالا خود را به عنوان یکی از اصلی‌ترین فیلمسازان دفاع مقدس مطرح کرده بود و بسیاری مولفه‌های خاص و زاویه دید متفاوت در آثار او را دلیل این جهش و موفقیت می‌دانستند. ابراهیم حاتمی کیا با «وصل نیکان» آغازگر تهیه و تولید فیلم‌های دفاع مقدس دهه هفتاد توسط حوزه هنری بود که پایان بخش این دوره زمانی ده ساله هم فیلم «رنجر» به کارگردانی احمد مرادپور بود که اولین همکاری خود را در سال ۱۳۷۲ با «سجاده آتش» به‌عنوان یکی از فیلم‌های مورد توجه آن زمان با حوزه هنری آغاز کرد. در این گزارش به معرفی ۱۰ فیلم سینمایی که در دهه هفتاد و با حمایت حوزه هنری در ژانر دفاع مقدس تولید شده است، می‌پردازیم.

۱۳۷۰- حاتمی کیا پس از آنکه با فیلم سینمایی «مهاجر» را در سال ۱۳۶۸ ساخت، سراغ فیلمنامه «وصل نیکان» آمد و این فیلم را نیز با نگاهی متفاوت به سینمای جنگ و با مولفه‌های خاص خودش که حالا برای مخاطب و منتقدان دوشن بود ساخت. داستان این فیلم درباره دو جوان به نام‌های امیر و مریم است که ازدواج آن‌ها در پیش است. اما روز عروسی، شهر توسط دشمن موشک باران می‌شود و مردم، شهر را خالی می‌کنند. اما مریم با وجود خطرات ناشی از موشک باران ترجیح می‌دهد که عروسی برگزار شود. امیر بعد از انجام مأموریتش برای مراسم عقد به خانه برمی‌گردد. اما برخلاف تصورش همه کسانی که شاهد خنثی کردن موشک‌های عمل نکرده بودند در مراسم حضور پیدا می‌کنند. فیلمنامه «وصل نیکان» در جشنواره دفاع مقدس مورد توجه قرار گرفت و در بخش‌های بسیاری نیز جوایز را از آن خود کرد. در این فیلم حسن عباسی و کبری فخری به همراه حبیب‌الله بهمنی و اصغر نقی‌زاده به ایفای نقش پرداخته‌اند و آهنگسازی آن را نیز مجید انتظامی بر عهده داشت.

۱۳۷۲- «سجاده آتش» در این سال به‌عنوان یکی از آثار شاخص سینمای دفاع مقدس بود که با حمایت حوزه هنری ساخته شد و به خوبی توانسته بود نبرد نابرابر رزمندگان با دشمن بعثی را به تصویر بکشد و از لحاظ فنی تولید سنگینی داشت و لحظه‌های به یاد ماندنی را به جا گذاشت. احمد مرادپور نویسنده و کارگردان جوانی بود که با این اثر خود را به سینما معرفی کرد. این فیلم در خلال عملیات کربلای ۵ اتفاق می‌افتد که دو نفر از فرماندهان جنگ در برابر آتش سنگین دشمن ایستادگی می‌کنند. رضا ایرانمنش که نقش اصلی این فیلم را برعهده داشت کاندید دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد از دوازدهمین جشنواره فیلم فجر شد.

در این سال همچنین فیلم «خاکستر سبز» به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا ساخته شد و هرچند که این اثر درباره سینمای دفاع مقدس نیست، اما در فضایی تازه و روایتی متفاوت به موضوع جنگ و عشق می‌پردازد و مخاطب را در برابر چالش‌های جنگ و انسان‌های درگیر با این پدیده به نمایش می‌گذارد. «خاکستر سبز» در اسلواکی ساخته شد و با نگاهی به جنگ بوسنی داستان را روایت می‌کند. هادی شخصیت اول فیلم به منظور انجام تحقیقات خود برای فیلمسازی روانه کرواسی می‌شود. عزیز، دوست هادی در جریان مسافرت او به کرواسی با در اختیار قرار دادن یک نوار کاست‌، یک قطعه عکس و یک نیمه پلاک از وی برای یافتن دختری به نام فاطمه کمک می‌گیرد. هادی به‌وسیله آشنایی با زنی به نام حنیفه که آشنا به زبان فارسی است به جستجوی فاطمه می‌پردازند. در این میان هادی پی به رابطه قبلی عزیز و فاطمه برده و متوجه می‌شود که آن‌ها قصد ازدواج داشته‌اند که این مطلب توسط اصغر دوست مشترک میان عزیز و هادی پنهان می‌شود. پلیس کرواسی هادی را به‌علت نداشتن ویزای آن کشور از کرواسی بیرون کرده و هادی و حنیفه در جستجوی فاطمه به بوسنی و جبهه جنگ منتقل می‌شوند. هادی در جریان درگیری نیروهای بوسنیایی صرب مجروح شده و به عقب منتقل می‌شود. فاطمه نیمه پلاک را بدون یافتن هیچ اطلاعاتی از آن پیدا نمی‌کند. آتیلا پسیانی در این فیلم در کنار بازیگران خارجی به ایفای نقش پرداخته است.

حوزه هنری در این سال «آخرین شناسایی» به کارگردانی علی شاه حاتمی را نیز تولید کرد تا سال درخشانی را پشت سر بگذارد. در این فیلم نیز باز هم وجه ایثار و از جان گذشتگی رزمندگان جنگ تحمیلی به تصویر کشیده می‌شود. فرزین اژدری، پیمان شریعتی، غلامرضا علی اکبری، رضا ایرانمنش و شهرام پوراسد در «آخرین شناسایی» به ایفای نقش پرداخته‌اند.

۱۳۷۳- در این سال هم حوزه هنری به تهیه ۲ فیلم دست زد تا کماکان حضور پررنگ خود را در عرصه فیلم‌های دفاع مقدس نمایان کند. «دیدار» به کارگردانی محمدرضا هنرمند درباره دو جوان به نام‌های امیر و ژانت است که به یکدیگر علاقمند می‌شوند و به دلیل تفاوت مذهب به مشکل برمی‌خورند. امیر به جبهه‌های جنگ اعزام می‌شود و پس از مدتی ژانت پدر و مادرش را در بمباران هوایی از دست می‌دهد و پس از گذشت روزها در نهایت نامه‌ای به امیر نوشته و با درخواست ازدواج او موافقت می‌کند و امیر هم با گرفتن مرخصی ترتیب ازدواج را می‌دهد و حالا دوباره به جبهه‌ها باز می‌گردد و اسیر می‌شود و هشت سال بعد باز می‌گردد. از نکته‌های جالب این فیلم بازی مهران مدیری در نقش امیر است که حضور قابل قبولی را در این فیلم سینمایی داشته است.

این‌بار عملیات بزرگ حمله نیروی هوایی ارتش کشور به پایگاه موسوم به اچ ۳ دستمایه فیلمی به کارگردانی شهریار بحرانی می‌شود. «حمله به اچ ۳» یکی از آثار قابل توجه در سینمای دفاع مقدس است که بسیار مورد توجه مخاطبان قرار گرفت و همانند «سجاده آتش» لحظه‌های هیجان انگیز و به یادماندنی را در سینما خلق کرد. این فیلم در ششمین دوره جشنواره فیلم دفاع مقدس ضمن کاندیداتوری در بخش تهیه کنندگی و کارگردانی، در بخش‌های دیگر همچون صداگذاری و تدوین جوایزی را دریافت کرد.

۱۳۷۷- در این فاصله زمانی حوزه هنری به تهیه و تولید فیلم در حوزه‌ها و زمینه‌های اجتماعی مختلفی به تولید پرداخت تا با فیلم سینمایی «هیوا» به کارگردانی رسول ملاقلی پور بازگشتی درخشان داشته باشد. این فیلم با دریافت ۷ سیمرغ بلورین از هفدهمین دوره جشنواره فیلم فجر خوش درخشید و نظر همگان را جلب کرد. فیلمنامه این اثر که به قلم رسول ملاقلی پور بود داستان هیوا اکبری را روایت می‌کند که پس از گذشت پانزده سال از مفقود شدن همسرش حمید در بحبوحه جنگ، تصمیم می‌گیرد تا از مناطق جنگی و خانه‌ای که در آن با همسرش زندگی می‌کرده، بازدید کند. امیر کرمی، که اکنون سفیر ایران در سنگال است و زمانی جزو همراهان حمید در جنگ بوده می‌خواهد با هیوا ازدواج کند، ولی هیوا به رغم نشانه‌هایی از شهادت حمید همچنان در پی شوهرش است. او در خانه قدیمی‌اش به تعدادی نامه متعلق به پانزده سال پیش دسترسی پیدا می‌کند که خاطرات سال‌های گذشته او را با حمید زنده می‌کند. رحیم صابری، مسئول کمیته تفحص و مفقودین، هیوا را مطمئن می‌سازد که شوهرش شهید شده است، ولی به خواهش هیوا همراه با او و نیز کرمی در منطقه جنگی خود را به تونلی می‌رساند که سال‌ها پیش حمید در آنجا به شهادت رسیده بود. صحنه‌های نبرد در داخل تونل در جلوی چشمان هیوا جان می‌گیرد و او شوهرش را که در حال مرگ است می‌بیند. جمشید هاشم‌پور، گلچهره سجادیه، آتیلا پسیانی، عبدالرضا زهره کرمانی، فرهاد قائمیان، آنا نعمتی و اتابک نادری در این فیلم سینمایی نقش‌آفرینی کرده‌اند.

۱۳۷۸- «متولد ماه مهر» به کارگردانی احمدرضا درویش نیز یک ملودرام است که در نهایت به منطق جنگ‌زده جنوب کشور می‌رسد و در آنجا شخصیت‌ها را تعریف کرده و با نگاهی استعاری دو موقعیت شهری و جنگی را با هم مرتبط کرده و به روایت آن می‌پردازد. در بخش ابتدایی با مضامین و رگه‌های سیاسی و اجتماعی و ارتباطی عاشقانه مواجه هستیم که در بخش با نگاه ریزبینانه کارگردان و ارتباط درون متنی در میدان مین‌گذاری شده به سرانجامی تراژیک ختم می‌شود. محمدرضا فروتن و میترا حجار در این فیلم سینمایی نقش‌های اصلی را بر عهده داشتند.

پرونده فیلم‌های سینمایی حوزه هنری در دهه هفتاد همانطور که با فیلمی از احمد مرادپور آغاز شده بود با فیلم سینمایی دیگری از او با نام «رنجر» به پایان رسید. جمشید هاشم‌پور در این فیلم سینمایی در شمایل یک قهرمان سینمایی به خوبی ظاهر شد. این فیلم درباره مرتضی رزمنده ایرانی است که در پی یک درگیری شدید با نیروهای عراقی در جنگلی واقع در عراق، به اسارت آن‌ها درمی‌آید. سامی جابر، فرمانده نیروهای عراقی دستور می‌دهد او را به اردوگاهی متروک و دور از چشم صلیب سرخ منتقل کنند. اردوگاه شرایط بسیار بدی دارد و اسرا در آن به چند گروه تقسیم شده‌اند. مرتضی قصد فرار از اردوگاه را دارد و این موضوع را با دیگران در میان می‌گذارد، ولی بیشتر اسرا با نقشه فرار او به دلایل گوناگون مخالفت می‌کنند تا اینکه قرار بر این می‌شود او لیست کامل اسرای ایرانی را نیز با خود ببرد که مرتضی موافقت می‌کند و از زندان فرار کرده و با ماجراهای مختلفی روبرو می‌شود.